تابلو فرمان آسانسور چیست؟ انواع برد کنترل آسانسور
در میان اجزا و قطعاتی که در هدایت یک آسانسور نقش دارند، تابلو فرمان آسانسور از مهمترین بخشهای الکتریکی است. این قطعه که با نام برد کنترل آسانسور نیز شناخته میشود، در موتورخانه قرار میگیرد و مرکز پردازشی برای آسانسور بهشمار میرود. در این مطلب به معرفی بیشتر این بخش مهم و انواع آن خواهیم پرداخت.
تابلو فرمان آسانسور و مهمترین کارکردهای آن
در اینجا تعدادی از کارکردها و وظایف برد یا تابلوفرمان آسانسور را فهرست میکنیم:
- کنترل سرعت موتور آسانسور: کنترل دور موتور در آسانسور برای نرم پیشرفتن حرکت و پیشگیری از رسیدن شوکهای ناگهانی به کابین مهم است؛
- کنترل جهت حرکت: اینکه کابین باید در جهت بالا یا پایین حرکت کند با برد آسانسور قابل هدایت است؛
- پردازش درخواستها از کابین و طبقات: از دکمههای آسانسور چه آنهایی که خارج از کابین و در طبقات قرار گرفتهاند و چه آنها که داخل خود کابین هستند، پیام به تابلو فرمان آسانسور ارسال میشود و درآنجا پردازش میگردد؛
- کنترل سایر تجهیزات الکتریکی: برخی از تجهیزات شامل در کابین آسانسور، سوئیچها و ترمزها توسط تابلو فرمان آسانسور هدایت میشوند؛
- حفاظت الکتریکی از تجهیزات؛
- تشخیص لحظهبهلحظهی موقعیت کابین.
انواع تابلو فرمان آسانسوری
برد کنترل آسانسور انواع گوناگونی دارد اما دو نوع آن از همه رایجتر هستند و بیشتر استفاده میشوند که به معرفیشان میپردازیم:
1. تابلوفرمان دوسرعته (SPD2): سیستم برخی از آسانسورها دوسرعته است به این معنا که میتوانند با دوسرعت گوناگون کار کنند. موتور این آسانسورها دارای دو سیمپیچ است و بنابراین حرکت آنها در دو سرعت میسر میشود.
عملکرد آسانسور با موتور دو سرعته اینگونه است که در هنگام آغاز حرکت یعنی خارج شدن از حالت سکون، موتور با دور تندی به گردش درمیآید و به سرعت استاندارد میرسد. معمولا برای حرکت بین طبقات سرعتی برابر یک متر بر ثانیه به عنوان استاندارد درنظر گرفته میشود. اما هنگام رسیدن به طبقهای که قرار است کابین در آن ایست داشته باشد، قطعا این سرعت باید کم شود. سرعت معمول در این مقطع، نصف سرعت مقطع قبلی است تا کمکم به مرحلهی بعد که ایست کامل و سرعت صفر است وارد شود.
باتوجه به اینکه تغییر سرعت در این سه مرحله به صورت مقطعی و ناگهانی است، حالتی ناخوشایند ایجاد میکند و رضایتبخش نیست. درواقع ورود شوک ناگهانی به کابین، استرس فراوانی برای مسافران به وجود میآورد.
این نوع تابلو فرمان آسانسور، از نظر فنی هم مشکلاتی دارد. در این مدل، استارت موتور آسانسور مستقیم است و درنتیجه جریان ورودی که از سیمپیچ موتور عبور میکند، چندین برابر جریان نامی (تا حدود هفت برابر) است. این مسئله سبب میشود هم مصرف برق و انرژی بهطور چشمگیری افزایش پیدا کند و هم عمر مفید موتور کاهش یابد.
2. تابلو فرمان درایودار یا تریویاف (VVVF): این نوع تابلو فرمان آسانسور که اخیرا از آن بیش از مدل دوسرعته استفاده میشود، مجهز به یک دستگاه درایو الکتریکی است که میتواند به موتور قابلیتی برای تغییر سرعت و گشتاور بدهد. درایو الکتریکی (اینورتر آسانسور) این کار را با تغییر سطح و کنترل ولتاژ و فرکانس انجام میدهد و درنتیجهی عملکرد آن، تغییرات ناگهانی در سرعت ایجاد نمیشود و حرکت آسانسور نرم میگردد.
در تابلوفرمان درایودار، سرعت موتور به یکباره از صفر به یکمتر بر ثانیه و سپس به نیممتر بر ثانیه تغییر نمییابد بلکه حرکت با دور آهسته آغاز میشود و با زیادتر شدن ولتاژ (که به صورت کاملا تدریجی اتفاق میافتد) به سرعت نامی نزدیک میشود. این ویژگی سبب میشود در کابین خبری از تکانهای ناگهانی نباشد. در نتیجهی این بهینهسازی سرعت، امتیازاتی بهلحاظ فنی نیز در تابلو فرمان آسانسور از نوع تریویاف ایجاد میشود و آن کاهش مصرف برق و استهلاک قطعات و افزایش عمر مفید خواهد بود.
بهترین تابلو فرمان آسانسور
بد نیست به مقایسهای میان دو نوع برد آسانسور بپردازیم تا آگاهی لازم برای انتخاب از میان این دو فراهم شود.
دیدیم که در آسانسورهای دارای مدل دوسرعته، تغییر و روند افزایش و کاهش سرعت به چه صورت است. در این نوع تابلو فرمان سرعت در آغاز حرکت به صورت ناگهانی از صفر به یک، سپس به نیم و صفر میرسد. این نوع افزایش و کاهش حرکت سبب انتقال شوکهایی به کابین میشود که برای مسافران کاملا محسوس و البته دلهرهآور و نامطلوب است.
نکتهی دیگر در برد کنترل آسانسور دوسرعته که بازهم مربوط به روند تغییر سرعت در آن میشود، این است که جریان ورودی ناگهانی و چندبرابر جریان نامی که در سیمپیچ موتور رخ میدهد، سبب آسیب به آن، استهلاک و کاهش عمر مفید دستگاه و نیز افزایش مصرف برق خواهد شد.
تفاوت و مزیتی که تابلو فرمان درایودار با نوع فوق دارد در همین است که با کنترل ولتاژ و فرکانس، افزایش و کاهش سرعت را به صورت تدریجی ممکن میسازد. یعنی وقتی قرار است آسانسور از سرعت صفر (حالت سکون) به حرکت درآید، این افزایش سرعت تدریجی و به نرمی است. در نتیجه نه شوکهای ناگهانی به کابین وارد میشود و نه آسیبی متوجه موتور خواهد شد.
تغییر سرعت نرم و تدریجی دور موتور که با کمک درایو آسانسور در تابلو فرمان تریویاف امکانپذیر میشود، در کاهش مصرف برق نیز کاهش شایان توجهی ایجاد میکند که قطعا مزیت مهمی نسبت به تابلو فرمان دو سرعته بهشمار میآید.
این مطلب شما را با دو نوع رایج تابلو فرمان آسانسور آشنا کرد و عملکرد هریک را بیان ساخت. دلیل گرایش بیشتری که در حال حاضر به تابلو فرمان درایودار وجود دارد، مزیتهای آن نسبت به تابلو فرمان دوسرعته است که در نرمش حرکت کابین، کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر مفید دستگاهها و قطعات آسانسور نمود پیدا میکند.
در آخر هم به شما پیشنهاد می کنیم که برای درک بهتر این موضوع، حتما از مقاله اینورتر موتور الکتریکی نیز دیدن کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.