سیستم های آسانسوری گیرلس (Gearless)
آسانسور یکی از ابداعات قدیمی بشری است که همواره در جهت بهبود آن، براساس تکنولوژیهای روز تلاش شده است. استفاده از آسانسور و پله برقی قدمتی 150 ساله دارد. اولین نوع آسانسورهای هیدرولیکی با سیال آب و موتور الکتریکی در نیمه دوم قرن 19 میلادی به بازار عرضه شد.
در همان سالها آسانسورهای کششی با موتور الکتریکی نیز در کشور آلمان روانه بازار گردیدند. اولین پله برقیها نیز اواخر قرن 19 میلادی به بازار ارائه شدند.
از مهمترین عوامل گسترش روزافزون استفاده از این سیستمها، افزایش جریان مسافر در ساختمانها با کاربریهای مختلف بود. عامل حرکت در هر سه سیستم، موتور الکتریکی بود، به صورتی که آسانسورهای هیدرولیکی و پلههای برقی، از موتورهای القایی استفاده میکردند و آسانسورهای کششی از موتورهای DC.
به مرور با گسترش تکنولوژی، استفاده از موتورهای DC در آسانسور کششی کنار گذاشته شد به شکلی که در عمل از اواخر قرن بیستم استفاده از این موتورها در آسانسور کششی به طور کامل منسوخ گردید و موتورهای القایی جایگزین آنها شدند. در اواخر دهه نود میلادی اولین نمونۀ موتورهای سنکرون مغناطیس دائم توسط شرکتهای فعال در زمینه آسانسور در آمریکا و اروپا به بازار عرضه شد که منجر به حذف گیربکس و در کاربردهایی منجر به حذف موتورخانه گردید.
انرژی الکتریکی یکی از پربازدهترین و پاک ترین انرژیها است به صورتی که در حال حاضر بخش عمدهای از انرژی مصرفی دنیا به صورت الکتریکی است. تولید و انتقال آن تا مصرف کننده توسط تجهیزات مربوطه، نسبت به سایر شکلهای انرژی راحتتر و کم هزینهتر است و میتواند پاکترین شکل تولید تا مصرف انرژی را در صورت استفاده از منابع تجدیدپذیر، تشکیل دهد.
یکی از چالشهای پیش روی محققان مساله بهینه سازی انرژی است. بیش از 50 درصد انرژی الکتریکی تولیدی در بخشهای مختلف صنعت توسط موتورهای الکتریکی مصرف میشود. از این رو استفاده از موتورهای آهنربای دائمی (Permanent Magnet Motors) که راندمان بیشتر و ضریب توان در حد واحد دارند در کاربردهای گوناگون روبه افزایش است.
یکی از پرکاربردترین مصارف موتورهای آهنربای دائمی، استفاده از آنها به عنوان موتور گشتاور با تعداد قطب بالا است که به خاطر عدم نیاز به گیربکس لقی کمتر و بهرهوری بهتری دارد. به این نوع موتور در صنعت آسانسور اصطلاحا درایو موتور گیرلس (بدون گیربکس) گفته میشود. امروزه یکی از مهمترین مسائل پیش روی فعالان صنعت آسانسور کاهش حجم تجهیزات و حذف برخی از آنها است در حالیکه کیفیت حرکت و دیگر ملزومات مرتبط با رضایت مشتریان در این صنعت بهبود یابد. با توجه به تحولات این صنعت و مزایای متعددی که آسانسورهای بدون گیربکس داشتند، به تدریج در بین شرکتهای فعال در سراسر دنیا مورد استقبال قرار گرفتند و در سالهای اخیر به دلیل توسعه چشمگیر در زمینه ساخت و طراحیهای صنعتی، این سیستم رشد بسزایی داشته است.
یکی از مسائل مربوط به حرکت موتورهای مغناطیس دائم، لزوم استفاده از درایو و محرکههای الکتریکی برای راه اندازی و کنترل آنها است، زیرا نحوه و کیفیت حرکت موتور ارتباط تنگاتنگی با تنظیم کنترل کننده های موجود درآن محرکه دارد. از این رو کارهای زیادی در زمینه ی درایوهای الکتریکی و کنترل آنها انجام شده است. در سیستمهای بدون گیربکس به دلیل حذف مجموعه گیربکس و فلایویل (چرخ دوار) تمامی کاستیها و لرزشهای مربوط به کنترل غیردقیق موتور به صورت مستقیم در کابین و توسط سرنشینهای آسانسور حس خواهد شد. لذا کیفیت درایوهای مورد استفاده در این سیستمها از اهمیت بیشتری نسبت به سیستمهای دارای گیریکس برخوردار است.
مزایای سیستم آسانسوری بدون گیربکس :
از مزایای سیستمهای آسانسوری بدون گیربکس به موارد ذیل میتوان اشاره کرد:
- موتورهای آسانسوری بدون گیربکس از نظر حجم کوچکتر از موتور-گیربکسهای آسانسور است و همین ویژگی باعث امکان حذف اتاقک آسانسور و کاهش هزینههای اولیه میشود.
- بازدهی موتورهای مورد استفاده در این سیستمها به مراتب بیشتر از موتورهای القایی است که در سیستمهای گیربکسدار استفاده می شود. به صورت نوعی بازدهی یک سیستم بدون گیربکس حدود 90 درصد و بازدهی سیستم گیربکسدار، حدود 50 درصد است.
- به دلیل تلفات انرژی به مراتب کمتر، تهویه و خنکسازی سیستمهای بدون گیربکس بسیار سادهتر است بنابراین در مواقعی که آسانسورها ترافیک حرکتی زیادی دارند این سیستمها با چالش کمتری روبرو هستند.
- سرعت حرکت موتورهای الکتریکی بدون گیربکس حدود ده برابر کمتر از موتورهای الکتریکی است که در سیستمهای گیربکس دار استفاده میشود و این ویژگی باعث میشود که صدای کمتری توسط آسانسور ایجاد شود و آسایش سرنشینان در کابین و ساکنین ساختمان بیشتر باشد.
- گیربکسها نیاز به روغنکاری دورهای منظم دارند در حالیکه سیستمهای گیرلس نیاز به روغنکاری ندارند. این موضوع باعث کاهش هزینه نگهداری میشود و از طرف دیگر به دلیل عدم استفاده از روغن این سیستمها آسیب بسیار کمتری به محیط زیست میزنند و در رده تکنولوژی های دوستدار طبیعت رده بندی میشوند.
- در صورت استفاده از درایوهای با کیفیت حرفهای و دقیق، مسافران در سیستمهای بدون گیربکس شروع و توقفهای بسیار نرم و آسوده تری را تجربه خواهند کرد و به دلیل حرکت نرم، کلیه قطعات آسانسور مانند موتور، لنت ترمز و سیم بکسل به نرمی حرکت خواهند کرد و در نتیجه طول عمر آنها بیشتر خواهد شد.
- جریانکشی موتورهای الکتریکی بدون گیربکس بسیار کمتر از موتورهای القایی است که در سیستمهای گیربکسدار استفاده می شود.
- آسانسورهای بدون گیربکس ظرفیتهای بیشتری از بار یا افراد را میتواند جابجا کند همچنین به دلیل بالاتر بودن سرعت در این سیستمها، کابرد بیشتری در آسانسورهای پرسرعت در ساختمانهای مرتفع دارد. سرعت حرکت این نوع آسانسورها به بیش از 2.5 متر بر ثانیه امکان پذیر است.
- وزن تجهیزات سیستمهای بدون گیربکس بسیار سبکتر از سیستمهای گیربکسدار است.
محدودیتهای سیستم بدون گیربکس :
سیستمهای بدون گیربکس علیرغم تمامی مزایایی که دارند دارای محدودیتهایی هستند که به برخی از آنها در ذیل اشاره میشود:
- هزینه اولیه بیشتر تجهیزات مانند تابلو، موتور، درایو آسانسوری و تجهیزات ایمنی
- نبود تجربه و اطلاعات کافی در بین شرکتهای آسانسور و سرویسکاران و تولیدکنندگان
- نصب پیچیدهتر و تخصصیتر
- نیاز به سنسور تعیین موقعیت روتور (انکدر)
- کنترل پیچیدهتر و نیاز به درایو موتور الکتریکی با کیفیت و حرفهای
- عملکرد ترمز در سیستم بدون گیربکس اهمیت بیشتری داشته و در وضعیت اضطراری به دلیل نبود گیربکس باید بتواند به طور مستقل آسانسور را متوقف کند.
با توجه به موارد ذکر شده و پیشرفت روز افزون در زمینهی این نوع سیستم آسانسور و بومی شدن تولید موتور بدون گیربکس و درایو مناسب برای این سیستم، پیشبینی میگردد به مرور و در آینده ای نزدیک استفاده از سیستم گیربکسدار در چرخه صنعت آسانسور کشور کمرنگتر شده و جای خود را به آسانسورهای بدون گیربکس بدهند.
بسیار عالی.
توضیحات بسیار کامل و دقیق
ممنون از توجه شما دوست عزیز.
اگر علاقه مند به درایو های گیرلس هستید، خوشحال میشویم که از بخش درایو گیرلس در فروشگاه محصولات هم بازدید کنید.