آسانسور گیرلس چیست؟
امروزه با پیشرفت صنایع مختلف و تکنولوژی‌های گوناگون، ابزارهای مختلفی برای تأمین راحتی انسان‌ها فراهم شده است. آسانسور ها نیز به عنوان یکی از ابزارهای پیشرفته صنعت ساختمان سازی سالیان سال است که برای تسهیل رفت و آمد افراد در ساختمان‌های چند طبقه به کار گرفته می‌شوند. آسانسور گیرلس نیز یکی از انواع آسانسورهای ساختمانی است که در این مطلب قصد داریم تا با مشخصات، ویژگی‌ها، نحوه کارکرد موتور گیرلس و مزایا و معایب این نوع آسانسور آشنا شویم. پس در ادامه با بزرگترین تولید کننده درایو ایرانی همراه باشید.
آسانسور گیرلس چیست و چگونه کار می‌کند؟
Gearless در لغت به معنای «بدون چرخ دنده» است. موتور آسانسور گیرلس که با عنوان موتور MRL هم شناخته می‌شود، قطعه‌ای الکترومکانیکی از نوع موتورهای پیشرفته است که با توجه افزایش تقاضا، تلاش برای کاهش هزینه‌ها و کاهش مصرف انرژی طراحی و ارائه شده است.
موتور آسانسور گیرلس همان طور که از نامش برمی‌آید، از نوع موتورهایی است که بدون گیربکس کار می‌کنند و به آسانسورهایی که با استفاده از موتور گیرلس کار می‌کنند، به اصطلاح آسانسور گیرلس گفته می‌شود. این موتورها لرزش کابین هنگام حرکت را به حداقل می‌رسانند و حداقل ۵۰ درصد در مصرف انرژی الکتریکی آسانسورها صرفه جویی می‌نمایند. دور فلکه کششی موتور این آسانسورها معمولا تحت کنترل اینورتر (Inverter) یا درایو کنترل سرعت می‌باشند.
همچنین موتور گیرلس از جنس آهن ربای دائم یا اصطلاحا Permanent Magnet بوده و راندمان بالایی دارند. در واقع، تابلو فرمان گیرلس یا همان موتور برگشت پذیری بالایی دارد و با توجه به ماهیت ترمز الکتریکی در آسانسورهای گیرلس، این آسانسور در مرحله ترمز می‌تواند انرژی ناشی از ترمز را به جای اتلاف به صورت حرارت، مجددا به شبکه تزریق کند.
همان طور که اشاره شد، این نوع آسانسورها بدون گیربکس کار می‌کنند و با درایو کنترل امکان کنترل سرعت را برای سیستم فراهم می‌کنند. در واقع، موتور آسانسور گیرلس آهنربای دائم بوده و به همین دلیل پیاده سازی آن برای آسانسورهای دارای سرعت پایین بسیار مقرون به صرفه است.
ساختار موتور آسانسور گیرلس به گونه‌ای است که در آن شفت موتور به دلیل حذف گیربکس به طور مستقیم به فلکه کششی موتور منتقل می‌شود و به همین دلیل فلکه فلایولی که در موتورهای گیربکس دار با دور بالا گردش می‌کند، در این گروه حذف شده است.
از سوی دیگر، دور گردش فلکه کششی موتور به نوع و ساختار سیستم مکانیکی آسانسور وابسته بوده و مساوی یا دو برابر سرعت کابین می‌باشد؛ گشتاور حرکتی آنها بالا بوده و با هر دو جریان AC و DC قابل اجرا است. در حالت کلی تابلو فرمان گیرلس انواع زیر را شامل می‌شود:
- موتور AC با آهن ربای دائمی
- موتور AC ولتاژ متغیر و فرکانس متغیر
- موتور DC ولتاژ متغیر
اجزای موتور گیرلس
یک موتور الکتریکی گیرلس از اجزای زیر تشکیل می‌شود:
- موتور محرکه
- فلکه کششی
- شاسی
- ترمز مغناطیسی
- آرمیچر جریان مستقیم (روتور)
- بلبرینگ‌های محافظ
لازم به ذکر است که تحت شرایط خاصی از فلکه هرز گرد و همچنین سیم بکسل دوبل نیز در طراحی موتور گیرلس استفاده می‌شود.
مشخصات عمومی موتور گیرلس
در حالت کلی موتورهای گیرلس معمولا مشخصات عمومی زیر را در بر می‌گیرند:
- بازدهی بالا در حدود ۹۰ درصد
- حجم کوچک و بدون سر و صدا
- ترمز دوبل با ايمنی بالا
- استانداردهای کنترل و حرکت عالی
- گشتاور بالا در دورهای پايين
- بار استاتيک بالا برای شفت اصلی و همچنین برای کابين‌های بسيار سنگين‌تر از ظرفيت آنها
- استفاده در آسانسورهای دارای موتورخانه و همچنین بدون موتورخانه
مزایای آسانسور گیرلس
در ادامه قصد داریم تا شما را با اصلی ترین مزایای آسانسور های گیرلس آشنا کنیم؛ پس در ادامه نیز با ما همراه باشید.
- امکان نصب راحت و آسان موتورهای گیرلس
- ابعاد کوچک موتور و نیاز به فضای کم برای نصب
- راندمان بالای آسانسورهای گیرلس در حدود ۹۰ درصد
- عدم نیاز به روغن کاری مرتب
- ارائه کارکرد مناسب در ساعات پر ترافیک
- عدم نیاز به دستگاه خنک کننده برای تابلو فرمان گیرلس گیرلس
- امکان نصب بدون نیاز به موتورخانه
- برخورداری از قطعات مقاوم با طول عمر بالا
- فاقد آلودگی صوتی و سر و صدا
- ارائه کیفیت بالا برای حرکت آسانسور
- کاهش صدا و لرزش به دلیل حذف گیربکس، فلایویل و هندویل
- کاهش تعداد اجزای دوار دور کم
- بهبود وضعیت بالانس قطعات دوار و صدای بلبرینگ‌ها
- استهلاک کم، عدم نیاز به سرویس و نگهداری پر هزینه و زمان بر
- کاهش خسارت‌های زیست محیطی
- امکان استفاده در سرعت‌های بالای ۳ متر
معایب موتور گیرلس آسانسور
لازم است بدانید که در سال های اخیر معایبی نیز برای تابلو فرمان گیرلس یا همان موتور گیرلس آسانسور به ثبت رسیده که در ادامه آنها را نیز به شما معرفی می کنیم:
- هزینه راه اندازی بالا
- لزوم دقت زیاد برای انتخاب
- عدم ارائه کارایی مناسب در محیط‌های صنعتی به دلیل وجود ذرات مخرب
- نیاز موتور به سنسور تعیین موقعیت روتور (انکدر)
- لزوم برخورداری از ترمز آسانسور قوی برای موقعیت‌های اضطراری (آسانسور گیرلس به دلیل عدم برخورداری از گیربکس باید توانایی توقف آسانسور را به طور مستقل داشته باشد.)
- لزوم نصب و راه اندازی موتورهای گیرلس توسط افراد متخصص
- کمبود تجربه و اطلاعات کافی شرکت‌ها، سرویس کاران و تعمیرکاران آسانسور
چرا از موتور آسانسور گیرلس استفاده می‌شود؟
با توجه به آنچه که در رابطه با مزایای آسانسورهای گیرلس بیان کردیم، می‌توان دلیل برتری در استفاده از این موتورها در ساختار آسانسورها را توجیه کرد؛ در حقیقت، موتورهای گیرلس امکان استفاده از آسانسورها در سرعت‌های بالای ۳ متر را فراهم می‌کنند.
همچنین این موتورها موجب کاهش تعداد اجزاء دوار دور کم، حذف گیربکس، کاهش صدا و لرزش، کاهش تأثیر بالانس قطعات دوار و صدای بلبرینگ‌ها حذف گیربکس، فلایویل و هندویل و حذف کوپلینگ می‌شوند و این امر موجب می‌شود تا آسانسور گیرلس صدای کمتری نسبت به آسانسورهای دارای موتور گیربکس داشته باشد.
به علاوه، موتورهای گیرلس وزنی مناسب در ابعاد جمع و جور داشته، کمترین ضرر را برای محیط زیست به بار می آورند. از سوی دیگر تعمیر و نگهداری آسانسورهای آنها آسان و ارزان بوده و استهلاک کمی دارند. در حقیقت، حذف گیربکس در این موتورها باعث افزایش راندمان و کاهش تلفات سیستم می‌شود.
جمع بندی
در این مقاله با آسانسور گیرلس و ویژگی‌های آن آشنا شدیم. همچنین دیدیم که آسانسورهای دارای موتور گیرلس چگونه کار می‌کنند و این موتور آسانسور گیرلس چه مزایا و معایبی نسبت به آسانسورهای دارای موتور گیربکس دارد. اگر شما نیز در این زمینه نظر یا تجربه‌ای دارید، آن را با ما و دیگر کاربران در میان بگذارید.
مقاله پیشنهادی: سیستم های آسانسوری گیرلس
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.